Streszczenia i opracowania lektur szkolnych klp klp.pl

Wysokie drzewa - interpretacja


Wiersz Wysokie drzewa ujrzał światło dzienne jako część tomiku o takim samym tytule, który ukazał się w 1932 roku. Zbiór przyjęty został raczej chłodno, ponieważ wielu odbiorcom wydawał się pochodzić z poprzedniej epoki. Staff powrócił w jego tematyce do młodopolskich haseł i wartości, takich jak symbolizm czy impresjonizm. Sam wiersz opowiada o więzi człowieka i natury.

Wysokie drzewa to najogólniej rzecz ujmując poetycki opis… wysokich drzew. Podmiotem lirycznym wydaje się poeta hołdujący klasycznym wartościom sztuki. Utwór stanowi wyraz jego zachwytu nad pięknem krajobrazu. Na pierwszym planie widnieją monumentalne wysokie drzewa na tle zachodzącego słońca. Impresjonistyczny obraz przyrody dopełnia jezioro. Staff w niezwykle wyrafinowany sposób, za pomocą środków artystycznych, oddał nie tylko wizualne piękno zjawiska, ale i jego dźwięki, a nawet zapach. Można się zastanawiać, czy utwór jest pochwałą przyrody, czy też niesie ze sobą inne znaczenie.

Tytułowe drzewa są przecież W brązie zachodu kute wieczornym promieniem, co powinno przywodzić odbiorcy na myśl rzeźbę, czyli sztukę uznawaną przez antycznych za doskonałą. Staff wydaje się mówić czytelnikowi: oto drzewa, dzieła najdoskonalszego rzeźbiarza – natury! To właśnie przyroda zdolna jest do tworzenia prawdziwego piękna, a człowiek co najwyżej może je podziwiać.

Idąc dalej dostrzegamy, że konary drzew tworzą nad połacią wody coś na kształt sklepienia. Obraz ten przywodzi na myśl wspaniałą świątynię, która zamiast z kolumn zbudowana jest z pni. Wewnątrz niej króluje piękno, rozbrzmiewa wspaniała muzyka koników polnych i roznosi się zielono-złoty zapach wody. Dla zrozumienia wiersza ważne jest również, aby zapoznać się z symboliką drzewa. W wielu kulturach oznacza ono życie i jego nieodgadnione ścieżki, siłę, potęgę, doskonałość, witalność.

Ostatnia część wiersza opisuje wrażenia poety, który sierpniowego wieczora na brzegu jeziora kontempluje ten niesamowity widok. Dowiadujemy się, że dzięki obcowaniu z pięknem przyrody, jego dusza nie tylko rośnie, ale się wyzwala. Właśnie takie jest przesłanie utworu. Jest wskazówką, gdzie powinniśmy szukać ukojenia, piękna, natchnienia, szczęścia – tylko na łonie przyrody, jedynej prawdziwej artystki.

Uważa się też, że Wysokie drzewa to jeden z wielu przejawów franciszkanizmu w twórczości Staffa. Wiadomo, że poeta był zafascynowany sylwetką świętego Franciszka i zgadzał się z wieloma jego mądrościami. W omawianym wierszu odzwierciedlona zostały myśl przedstawiania świata jako doskonałego boskiego dzieła, w którym piękno jest wszechobecne i oczywiste. Wszystkie elementy świata natury współgrają ze sobą, tworząc idealną harmonię.

Wysokie drzewa - analiza


Wysokie drzewa składają się z trzech czterowersowych strof. Każdy z wersów zbudowany jest z trzynastu zgłosek i obdarzony jest regularną średniówką po siódmej sylabie. Rymy są tu parzyste i krzyżowe, typu ABAB (drzewa, promieniem, rozlewa, sklepieniem). Ponadto każda strofa to jedno zdanie wielokrotnie złożone. Utwór został spięty przez autora klamrą kompozycyjną (wers O, cóż jest piękniejszego niż wysokie drzewa pojawia się na początku i końcu utworu), przez co można nazwać go pierścieniowym.

Bogata warstwa artystyczna wiersza została zbudowana za pomocą:
  • metafor: np. Tysiącem srebrnych nożyc szybko strzygą ciszę,

  • epitetów: np. wysokie drzewa, wieczornym promieniem, srebrnych nożyc,

  • onomatopei: np. strzygą,

  • personifikacji: np. I zmierzch ciemnością smukłe korony odziewa.


  • Utwór w swojej budowie i treści nawiązuje niewątpliwie do klasyki. Jedną z jej cech był styl wysoki i patos. Mamy z nimi do czynienia także w wierszu Staffa. Przedstawiony obraz jest monumentalny, potężny niczym pomnik. Taki sam jest język utworu, czuć w nim patos, uniesienie i powagę. Poczucie to potęguje zwłaszcza ostatni wers: O, cóż jest piękniejszego niż wysokie drzewa! Również z klasyki wywodzi się pokrywalność długości zdań z długością strof.

    Podmiotem lirycznym utworu jest wrażliwy na piękno natury człowiek, prawdopodobnie poeta. Nie jest jednak możliwe, aby określić jego wiek czy płeć. Po przeanalizowaniu prowadzonej przez niego narracji można dojść do wniosku, że Wysokie drzewa zaliczają się do liryki pośredniej. Badacze przypisują utwór Staffa ponadto do bardziej szczegółowej kategorii: liryki opisowej.

    Wysokie drzewa - treść wiersza


    O, cóż jest piękniejszego niż wysokie drzewa,
    W brązie zachodu kute wieczornym promieniem,
    Nad wodą, co się pawich barw blaskiem rozlewa,
    Pogłębiona odbitych konarów sklepieniem.

    Zapach wody, zielony w cieniu, złoty w słońcu,
    W bezwietrzu sennym ledwo miesza się, kołysze,
    Gdy z łąk koniki polne w sierpniowym gorącu
    Tysiącem srebrnych nożyc szybko strzygą ciszę.

    Z wolna wszystko umilka, zapada w krąg głusza
    I zmierzch ciemnością smukłe korony odziewa,
    Z których widmami rośnie wyzwolona dusza...
    O, cóż jest piękniejszego niż wysokie drzewa!



    Polecasz ten artykuł?TAK NIEUdostępnij






      Dowiedz się więcej
    1  Kartoflisko - analiza i interpretacja, treśc
    2  Leopold Staff – biografia
    3  Przedśpiew - analiza i interpretacja, treść